Kodeks Rycerski

[Piotr Asen]

Kodeks Rycerski

To zbiór zasad etycznych, moralnych i zawodowych, którymi kierowali się rycerze. Charakter kodeksów rycerskich umiejscawia je wśród tzw. kodeksów deontologicznych. Przestrzeganie ich gwarantowało dobrą opinię i godne życie.

Istniały różne zbiory takich zasad – różniły się od siebie w zależności od epoki, geografii występowania, ustroju społeczno-politycznego bądź tradycji religijnych. W szczególności w dobie krucjat oraz w późnym średniowieczu pojawiły się próby kodyfikacji, lecz nigdy nie osiągnęły jakiegokolwiek ujednolicenia. W efekcie zasady rycerskie pozostawały prawem niepisanym, honorowym. Opierały się one na kilku fundamentach pochodzących z niezależnych systemów etyczno-prawnych, wśród których wyróżnić można oddanie swojemu władcy, chrześcijańskie miłosierdzie (zwłaszcza odnoszące się do słabych, wdów, sierot) oraz zasady walki równego z równym.

Najważniejsze zasady Kodeksu Rycerskiego
1 Bądź zawsze oddany Bogu, Ojczyźnie, Panu.
2 Nigdy nie bądź tchórzliwy.
3 Bądź ambitny i podążaj do celu.
4 Przegrane bitwy znoś z honorem.
5 Bądź wzorem dla innych.
6 Szanuj ludzi wokół siebie.
7 Dobro i prawość przed niesprawiedliwością broń.
8 Bądź hojny dla ludzi w potrzebie.
9 Bądź wierny swym zasadom i ideałom.
10 Nie krzywdź słabszych.

[Piotr Asen]

Osiem cnót rycerskich

Zbiór kanonicznych cnót stanowiących podstawę honorowego kodeksu rycerza. Przekonanie otoczenia o odznaczaniu się rycerza tymi cnotami nobilitowało go i wyróżniało spośród ogółu ówczesnego społeczeństwa; rycerz taki stawał się często tematem eposów rycerskich i wzorem postępowania. Do cnót tych zaliczano:
życie w prawdzie
obrona wiary
żałowanie grzechów
dawanie dowodów pokory
miłowanie sprawiedliwości
bycie miłosiernym
bycie szczerym i wielkodusznym
znoszenie prześladowań

Cnotami tymi do dziś kierują się konfratrzy zakonów rycerskich, np. Zakonu Kawalerów Maltańskich, posługujący się symbolem ośmioramiennego krzyża. Ramiona te są odwzorowaniem i przypomnieniem ośmiu cnót rycerskich.