Cesarstwo Bizantyjskie

Rytuał Welijski
Spisany podczas III Soboru Florenckiego


Ogólne Wprowadzenie do Rytuału Welijskiego

Mądrość Kościoła od dawna dopuszczała różnorodność obrządków w jednej wspólnocie, dlatego wielokroć podejmowane dzieło utworzenia rytu welijskiego zostało wreszcie dokonane przez Ojców zebranych na Soborze Florenckim III. Dbając zaś o poprawne celebrowanie liturgii, przyjęli oni następujące zasady, zobowiązując wszystkich uczestniczących w celebracjach w rycie welijskim do ich przestrzegania:

1. Należy zadbać o dostosowanie multimediów do narracji kulturowej danego państwa lub regionu.
2. Kwestie chóru, o ile jest to możliwe, powinny mieć postać filmów ze śpiewem tych słów.
3. W Liturgii kontakion (albo troparion) jest dobierany według cyklu świąt ruchomych, a poza nim - według cyklu świąt stałych i menologionu. Jeśli na dany dzień przewidziane jest więcej niż jeden kontakion lub troparion kapłan wybiera jeden spośród nich.
4. Funkcję mistrza ceremonii może sprawować każdy wierny Kościoła Rotryjskiego, również biorący udział w ceremonii także w innej roli, jednak wskazane jest, aby nie był to przewodniczący ceremonii, ani kandydat lub elekt, którego chirotonia lub podniesienie do godności się odbywa, zaś w przypadku ślubu - narzeczeni.
5. Funkcję kierownika chóru może sprawować każdy wierny Kościoła Rotryjskiego z zachowaniem zasad takich, jak w przypadku mistrza ceremonii.
6. Funkcję protodiakona może sprawować każdy duchowny w stopniu co najmniej prezbitera.

Liturgia
Liturgia odpowiada uroczystościom w rycie rotryjskim. Składa się ona z tytułu informującego o charakterze przeżywanej uroczystości, filmu ze śpiewem kościelnym, troparionu lub kontakionu, kazania oraz zdjęcia przedstawiającego celebrację liturgii w obrządku bizantyjskim.

Obrzęd chirotonii diakona (gdy dokonuje jej biskup)

B - Biskup
P - Protodiakon
K - Kandydat
C – Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Do zasiadającego na katedrze biskupa dwaj hipodiakoni podprowadzają głęboko pochylonego kandydata na diakona. Zatrzymują się przy carskich wrotach. Protodiakon mówi:
P: Rozkaż, czcigodny władyko!
MC: Następnie diakon i protodiakon prowadzą kandydata przed biskupa, któremu się kłania. Protodiakon mówi:
P: Czcigodny władyko, święta Matka Kościół Rotryjski domaga się, abyś tego Brata wyniósł do godności diakona.
B: Czy wiesz, że jest tego godzien?
P: O ile ułomność ludzka mi pozwala, zaświadczam, że jest tego godzien.
B: Aby się upewnić, czy jesteś godzien tego urzędu zadam Ci Synu pytania.
Czy chcesz dobrowolnie i świadomie przyjąć godność diakona?
K: Chcę.
B: Czy chcesz kontynuować naukę, abyś był godnym przyjęcia godności prezbiteratu?
K: Chcę z Bożą pomocą.
B: Czy mi, moim następcom i Najwyższemu Kapłanowi oraz Jego następcom przyrzekasz cześć i posłuszeństwo?
K: Przyrzekam.
MC: Biskup błogosławi kandydata, a protodiakon z diakonem trzykrotnie oprowadzają go wokół ołtarza. Chór śpiewa w tym czasie:
C: Święci męczennicy, mężnie walczący i ukoronowani, módlcie się do
Pana, aby zmiłował się nad naszymi duszami.
Chwała Tobie, Chryste Boże, Apostołów chwało, radości męczenników,
którzy głosili Trójcę jednoistotną.
Wesel się, Izajaszu, oto Dziewica poczęła i zrodziła Syna Emanuela, Boga i człowieka, a Wschód imię Jego, którego wielbiąc Dziewicę wywyższamy.
MC: Kandydat całuje cztery rogi ołtarza, rękę i kolana biskupa. Kłania się trzykrotnie przed ołtarzem, mówiąc:
K: Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu.
MC: Kandydat przyklęka i składa na ołtarzu skrzyżowane dłonie oraz między nimi głowę. Biskup wstaje, podchodzi do kandydata, kładzie skraj orarionu na jego głowę i trzykroć go błogosławi. Protodiakon mówi:
P: Bądźmy uważni!
MC: Biskup kładzie ręce na głowę kandydata i donośnym głosem mówi:
B: Boska łaska, zawsze chorych uzdrawiająca i cierpiących niedostatek
uzupełniająca, przez nasze ręce okazuje najpobożniejszego N.,
diakonem, pomódlmy się przeto za niego, aby zstąpiła nań łaska Najświętszego Ducha.

MC: Wszyscy zebrani modlą się w ciszy za kandydata. Następnie biskup podnosi go, nakłada mu orarion i mówi donośnie:
B: Αξιος!
P: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!
MC: Biskup zakłada mu narękawki i mówi donośnie:

B: Αξιος!
P: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος

MC: Biskup wręcza diakonowi wachlarz i mówi donośnie:

B: Αξιος!
P: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος

MC: Wyświęcony całuje biskupa w rękę. Następuje Liturgia.

---

Obrzęd chirotonii diakona (gdy dokonuje jej Patriarcha)

Pa - Patriarcha
B - Biskup
K - Kandydat
C – Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Do zasiadającego na katedrze Patriarchy dwaj hipodiakoni podprowadzają głęboko pochylonego kandydata na diakona. Zatrzymują się przy carskich wrotach. Biskup mówi:
B: Rozkaż, czcigodny władyko!

MC: Następnie diakon i protodiakon prowadzą kandydata przed Jego Świątobliwość. Kandydat całuje stopy Patriarchy, a następnie pozostaje w głębokim skłonie. Biskup mówi:
B: Czcigodny władyko, święta Matka Kościół Rotryjski domaga się, abyś tego Brata wyniósł do godności diakona.

Pa: Czy wiesz, że jest tego godzien?

B: O ile ułomność ludzka mi pozwala, zaświadczam, że jest tego godzien.

Pa: Aby się upewnić, czy jesteś godzien tego urzędu zadam Ci Synu pytania.
Czy chcesz dobrowolnie i świadomie przyjąć godność diakona?

K: Chcę.

Pa: Czy chcesz kontynuować naukę, abyś był godnym przyjęcia godności prezbiteratu?

K: Chcę z Bożą pomocą.

Pa: Czy nam, naszym następcom i swemu biskupowi oraz jego następcom przyrzekasz cześć i posłuszeństwo?

K: Przyrzekam.

MC: Patriarcha błogosławi kandydata, a protodiakon z diakonem trzykrotnie oprowadzają go wokół ołtarza. Chór śpiewa w tym czasie:
C: Święci męczennicy, mężnie walczący i ukoronowani, módlcie się do
Pana, aby zmiłował się nad naszymi duszami.
Chwała Tobie, Chryste Boże, Apostołów chwało, radości męczenników,
którzy głosili Trójcę jednoistotną.
Wesel się, Izajaszu, oto Dziewica poczęła i zrodziła Syna Emanuela, Boga i człowieka, a Wschód imię Jego, którego wielbiąc Dziewicę wywyższamy.

MC: Kandydat całuje cztery rogi ołtarza, rękę, kolana i stopy Jego Świątobliwości. Kłania się trzykrotnie przed ołtarzem, mówiąc:
K: Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu.

MC: Kandydat przyklęka i składa na ołtarzu skrzyżowane dłonie oraz między nimi głowę. Patriarcha wstaje, podchodzi do kandydata, kładzie skraj orarionu na jego głowę i trzykroć go błogosławi. Biskup mówi:
B: Bądźmy uważni!

MC: Patriarcha kładzie ręce na głowę kandydata i donośnym głosem mówi:
Pa: Boska łaska, zawsze chorych uzdrawiająca i cierpiących niedostatek
uzupełniająca, przez nasze ręce okazuje najpobożniejszego N.,
diakonem, pomódlmy się przeto za niego, aby zstąpiła nań łaska Najświętszego Ducha.

MC: Wszyscy zebrani modlą się w ciszy za kandydata. Następnie Patriarcha podnosi go, nakłada mu orarion i mówi donośnie:
Pa: Αξιος!
B: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Patriarcha zakłada mu narękawki i mówi donośnie:
Pa: Αξιος!
B: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Patriarcha wręcza diakonowi wachlarz i mówi donośnie:
Pa: Αξιος!
B: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Wyświęcony całuje Patriarchę w rękę i stopy. Następuje Liturgia.

---

Obrzęd chirotonii prezbitera (gdy dokonuje jej biskup)

B - Biskup
P - Protodiakon
K - Kandydat
C – Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Do zasiadającego na katedrze biskupa dwaj diakoni podprowadzają głęboko pochylonego kandydata na diakona. Zatrzymują się przy carskich wrotach. Protodiakon mówi:
P: Rozkaż, czcigodny władyko!

MC: Następnie dwaj prezbiterzy prowadzą kandydata przed biskupa, któremu się kłania. Protodiakon mówi:
P: Czcigodny władyko, święta Matka Kościół Rotryjski domaga się, abyś tego Brata wyniósł do godności prezbitera.

B: Czy wiesz, że jest tego godzien?

P: O ile ułomność ludzka mi pozwala, zaświadczam, że jest tego godzien.

B: Aby się upewnić, czy jesteś godzien tego urzędu zadam Ci Synu pytania.
Czy chcesz dobrowolnie i świadomie przyjąć godność prezbitera?

K: Chcę.

B: Czy chcesz sumiennie spełniać zadania nałożone przez władze kościelne, gdziekolwiek zostaniesz posłany?

K: Chcę.

B: Czy chcesz dobrowolnie wytrwać w świętej czystości, aż do końca swojego żywota?

K: Chcę.

B: Czy chcesz swoim życiem świadczyć o Chrystusie jako wierny sługa Kościoła?

K: Chcę z Bożą pomocą.

B: Czy mi, moim następcom i Najwyższemu Kapłanowi oraz Jego następcom przyrzekasz cześć i posłuszeństwo?

MC: Kandydat klęka przed Biskupem i wkładając złożone ręce w ręce Biskupa mówi:
K: Przyrzekam cześć i posłuszeństwo Tobie Czcigodny Ojcze, twoim następcom i Najwyższemu Kapłanowi oraz, że uczynię wszystko, czego wymagać będzie ode mnie posługa prezbitera.

MC: Biskup błogosławi kandydata, a dwaj kapłani trzykrotnie oprowadzają go wokół ołtarza. Chór śpiewa w tym czasie:
C: Święci męczennicy, mężnie walczący i ukoronowani, módlcie się do
Pana, aby zmiłował się nad naszymi duszami.
Chwała Tobie, Chryste Boże, Apostołów chwało, radości męczenników,
którzy głosili Trójcę jednoistotną.
Wesel się, Izajaszu, oto Dziewica poczęła i zrodziła Syna Emanuela, Boga i człowieka, a Wschód imię Jego, którego wielbiąc Dziewicę wywyższamy.

MC: Kandydat całuje cztery rogi ołtarza, rękę i kolana biskupa. Kłania się trzykrotnie przed ołtarzem, mówiąc:
K: Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu.

MC: Kandydat klęka na oba kolana i składa na ołtarzu skrzyżowane dłonie oraz między nimi głowę. Biskup wstaje, podchodzi do kandydata, kładzie skraj orarionu na jego głowę i trzykroć go błogosławi. Protodiakon mówi:
P: Bądźmy uważni!

MC: Biskup kładzie ręce na głowę kandydata i donośnym głosem mówi:
B: Boska łaska, zawsze chorych uzdrawiająca i cierpiących niedostatek uzupełniająca, przez nasze ręce okazuje najpobożniejszego diakona N., prezbiterem, pomódlmy się przeto za niego, aby zstąpiła nań łaska Najświętszego Ducha.

MC: Wszyscy zebrani modlą się w ciszy za kandydata. Następnie biskup podnosi go, nakłada mu epitrachelion i mówi donośnie:
B: Αξιος!
P: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Biskup błogosławi pas, wyświęcony całuje pas i rękę biskupa. Biskup zakłada mu pas, mówiąc:
B: Αξιος!
P: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Biskup błogosławi felonion, wyświęcony całuje felonion i rękę biskupa. Biskup zakłada mu felonion, mówiąc:
B: Αξιος!
P: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Biskup błogosławi służebnik, wyświęcony całuje służebnik i rękę biskupa. Biskup wręcza mu służebnik, mówiąc:
B: Αξιος!
P: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Wyświęcony całuje biskupa w rękę. Następuje Liturgia.

---

Obrzęd chirotonii prezbitera (gdy dokonuje jej Patriarcha)

Pa - Patriarcha
B - Biskup
K - Kandydat
C – Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Do zasiadającego na katedrze Patriarchy dwaj diakoni podprowadzają głęboko pochylonego kandydata na diakona. Zatrzymują się przy carskich wrotach. Biskup mówi:
B: Rozkaż, czcigodny władyko!

MC: Następnie dwaj prezbiterzy prowadzą kandydata przed Jego Świątobliwość. Kandydat całuje stopy Patriarchy, a następnie pozostaje w głębokim skłonie. Biskup mówi:
B: Czcigodny władyko, święta Matka Kościół Rotryjski domaga się, abyś tego Brata wyniósł do godności prezbitera.

Pa: Czy wiesz, że jest tego godzien?

B: O ile ułomność ludzka mi pozwala, zaświadczam, że jest tego godzien.

Pa: Aby się upewnić, czy jesteś godzien tego urzędu zadam Ci Synu pytania.
Czy chcesz dobrowolnie i świadomie przyjąć godność prezbitera?

K: Chcę.

Pa: Czy chcesz sumiennie spełniać zadania nałożone przez władze kościelne, gdziekolwiek zostaniesz posłany?

K: Chcę.

Pa: Czy chcesz dobrowolnie wytrwać w świętej czystości, aż do końca swojego żywota?

K: Chcę.

Pa: Czy chcesz swoim życiem świadczyć o Chrystusie jako wierny sługa Kościoła?

K: Chcę z Bożą pomocą.

Pa: Czy nam, naszym następcom i swemu biskupowi oraz jego następcom przyrzekasz cześć i posłuszeństwo?

MC: Kandydat klęka przed Patriarchą i wkładając złożone ręce w ręce Patriarchy mówi:
K: Przyrzekam cześć i posłuszeństwo Tobie Najjaśniejszy Panie, Twoim następcom i mojemu biskupowi oraz jego następcom, a także to, iż uczynię wszystko, czego wymagać będzie ode mnie posługa prezbitera.

MC: Patriarcha błogosławi kandydata, a dwaj kapłani trzykrotnie oprowadzają go wokół ołtarza. Chór śpiewa w tym czasie:
C: Święci męczennicy, mężnie walczący i ukoronowani, módlcie się do
Pana, aby zmiłował się nad naszymi duszami.
Chwała Tobie, Chryste Boże, Apostołów chwało, radości męczenników,
którzy głosili Trójcę jednoistotną.
Wesel się, Izajaszu, oto Dziewica poczęła i zrodziła Syna Emanuela, Boga i człowieka, a Wschód imię Jego, którego wielbiąc Dziewicę wywyższamy.

MC: Kandydat całuje cztery rogi ołtarza, rękę, kolana i stopy Patriarchy. Kłania się trzykrotnie przed ołtarzem, mówiąc:
K: Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu.

MC: Kandydat klęka na oba kolana i składa na ołtarzu skrzyżowane dłonie oraz między nimi głowę. Patriarcha wstaje, podchodzi do kandydata, kładzie skraj orarionu na jego głowę i trzykroć go błogosławi. Biskup mówi:
B: Bądźmy uważni!

MC: Patriarcha kładzie ręce na głowę kandydata i donośnym głosem mówi:
Pa: Boska łaska, zawsze chorych uzdrawiająca i cierpiących niedostatek uzupełniająca, przez nasze ręce okazuje najpobożniejszego diakona N., prezbiterem, pomódlmy się przeto za niego, aby zstąpiła nań łaska Najświętszego Ducha.

MC: Wszyscy zebrani modlą się w ciszy za kandydata. Następnie Patriarcha podnosi go, nakłada mu epitrachelion i mówi donośnie:
Pa: Αξιος!
B: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Patriarcha błogosławi pas, wyświęcony całuje pas, rękę i stopy Patriarchy. Patriarcha zakłada mu pas, mówiąc:
Pa: Αξιος!
B: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Patriarcha błogosławi felonion, wyświęcony całuje felonion, rękę i stopy Patriarchy. Patriarcha zakłada mu felonion, mówiąc:
Pa: Αξιος!
B: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Patriarcha błogosławi służebnik, wyświęcony całuje służebnik, rękę i stopy Patriarchy. Patriarcha wręcza mu służebnik, mówiąc:
Pa: Αξιος!
B: Αξιος, αξιος, αξιος!
C: Αξιος, αξιος, αξιος!

MC: Wyświęcony całuje Patriarchę w rękę i stopy. Następuje Liturgia.

---

Podniesienie do godności archimandryty (gdy dokonuje go biskup)

B - Biskup
P - Protodiakon
K - Kandydat
C - Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Do siedzącego na środku świątyni biskupa protodiakon prowadzi kandydata. Ten trzykroć kłania się biskupowi i staje z pochyloną głową. Protodiakon mówi:
P: Czcigodny władyko, Zakon N. prosi pokornie, abyś tego wybranego pobłogosławił jako Archimandrytę czcigodnego monasteru Pana Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa (wezwanie; lub: Najświętszej Władczyni naszej Bogurodzicy – wezwanie; lub: świętego N.).

B: Czy wiecie, że został prawnie nominowany?

P: O ile ułomność ludzka mi pozwala, tego zaświadczam.

B: Pradawny zwyczaj nakazuje nam badać tych, którzy zostali wybrani do rządzenia. W oparciu o ten zwyczaj, pytam Ciebie, Bracie - czy chcesz żyć zgodnie ze swą zakonną regułą i dawać przykład braciom?

K: Chcę.

B: Czy chcesz strzec klasztoru, rządzić nim mądrze, szacunkiem i miłością otaczać swych Braci?

K: Chcę.

B: Czy chcesz bronić Kościoła Rotryjskiego przed zepsuciem?

K: Chcę.

B: Czy Najwyższemu Kapłanowi oraz Jego następcom przyrzekasz cześć i posłuszeństwo?

MC: Nominat klęka przed Biskupem i mówi:
K: Ja, N, przysięgam Tobie Najprzewielebniejszy Ojcze, że będę wierny Jego Świątobliwości i jego następcom, a urząd swój wykonywał będę z najwyższym poświęceniem, nie opuściwszy go do czasu, kiedy zdejmie mnie z niego Najjaśniejszy Pan. Tak mi dopomóż Bóg.

MC: Biskup błogosławi go trzykrotnie i wstaje. Protodiakon mówi donośnie:
P: Rozkaż, władyko!

MC: Biskup kładzie rękę na głowie kandydata i mówi donośnie:
B: Łaska Najświętszego Ducha przez naszą mierność podnosi ciebie do godności archimandryty czcigodnego monasteru Pana Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa (wezwanie; lub: Najświętszej Władczyni naszej Bogurodzicy – wezwanie; lub: świętego N.).

MC: Biskup podnosi go i mówi donośnie:
B: Αξιος!
P: Αξιος, Αξιος, Αξιος!
C: Αξιος, Αξιος, Αξιος!

MC: Biskup błogosławi archimandrytę i podaną przez protodiakona mitrę, którą nakłada archimandrycie. Następnie wręcza podany mu uprzednio przez protodiakona pastorał, wygłaszając takie pouczenie:
B: Przyjmij ten pastorał, którym umocniony paś Twoją owczarnię, gdyż zdasz za nią odpowiedzialność w dniu sądu.

MC: Następuje Liturgia.

---

Podniesienie do godności archimandryty (gdy dokonuje go Patriarcha)

Pa - Patriarcha
P - Protodiakon
K - Kandydat
C - Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Do siedzącego na środku świątyni Patriarchy protodiakon prowadzi kandydata. Ten trzykroć kłania się Patriarsze, całuje jego stopy i staje z pochyloną głową. Protodiakon mówi:
P: Wasza Świątobliwość, Zakon N. prosi pokornie, abyś tego wybranego pobłogosławił jako Archimandrytę czcigodnego monasteru Pana Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa (wezwanie; lub: Najświętszej Władczyni naszej Bogurodzicy – wezwanie; lub: świętego N.).

Pa: Czy wiecie, że został prawnie nominowany?

P: O ile ułomność ludzka mi pozwala, tego zaświadczam.

Pa: Pradawny zwyczaj nakazuje nam badać tych, którzy zostali wybrani do rządzenia. W oparciu o ten zwyczaj, pytam Ciebie, Bracie - czy chcesz żyć zgodnie ze swą zakonną regułą i dawać przykład braciom?

K: Chcę.

Pa: Czy chcesz strzec klasztoru, rządzić nim mądrze, szacunkiem i miłością otaczać swych Braci?

K: Chcę.

Pa: Czy chcesz bronić Kościoła Rotryjskiego przed zepsuciem?

K: Chcę.

Pa: Czy nam i naszym następcom przyrzekasz cześć i posłuszeństwo?

MC: Nominat klęka przed Patriarchą i mówi:
K: Ja, N, przysięgam Tobie, Najjaśniejszy Panie, że będę wierny Tobie i Twoim następcom, a urząd swój wykonywał będę z najwyższym poświęceniem, nie opuściwszy go do czasu, kiedy zdejmie mnie z niego Najjaśniejszy Pan. Tak mi dopomóż Bóg.

MC: Patriarcha błogosławi go trzykrotnie i wstaje. Protodiakon mówi donośnie:
P: Rozkaż, władyko!

MC: Patriarcha kładzie rękę na głowie kandydata i mówi donośnie:
Pa: Łaska Najświętszego Ducha przez naszą niegodność podnosi ciebie do godności archimandryty czcigodnego monasteru Pana Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa (wezwanie; lub: Najświętszej Władczyni naszej Bogurodzicy – wezwanie; lub: świętego N.).

MC: Patriarcha podnosi go i mówi donośnie:
Pa: Αξιος!
P: Αξιος, Αξιος, Αξιος!
C: Αξιος, Αξιος, Αξιος!

MC: Patriarcha błogosławi archimandrytę i podaną przez protodiakona mitrę, którą nakłada archimandrycie. Następnie wręcza podany mu uprzednio przez protodiakona pastorał, wygłaszając takie pouczenie:
Pa: Przyjmij ten pastorał, którym umocniony paś Twoją owczarnię, gdyż zdasz za nią odpowiedzialność w dniu sądu.

MC: Następuje Liturgia.

---

Obrzęd chirotonii biskupa (gdy dokonuje jej legat)

L - Legat
P - Protodiakon
BE - Biskup Elekt
C - Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Do Soboru N. podąża uroczysta procesja. Poprzedzani licznie zgromadzonym niższym duchowieństwem dostojnie kroczą Biskup Elekt prowadzony przez protodiakona i protoprezbitera oraz Legat patriarszy wraz z dwoma biskupami. Biskup Elekt staje u wejścia do nawy, zaś reszta procesji zatrzymuje się dopiero przed ikonostasem. Protodiakon proklamuje nominację biskupią:
P: Czcigodny Ojcze (Archimandryto), Jego Świątobliwość N, Patriarcha Rotrii, błogosławi Waszą Świętość na biskupa zbawionego przez Boga miasta N. (Odczytuje nominację).

BE: Ponieważ Czcigodny Patriarcha zadecydował podnieść mnie do takiej posługi, dziękuję, przyjmuję i nic przeciw nie mówię.

MC: Chór śpiewa życzenia wielu lat:
C: \(śpiewa polichronion)

MC: Na środku świątyni służba liturgiczna rozwija przygotowany wcześniej dywan z herbem diecezji biskupa elekta. Następnie protodiakon i protoprezbiter prowadzą tam biskupa elekta. Protodiakon mówi:
P: Przyprowadzany jest umiłowany przez Boga, wybrany i zatwierdzony kapłan/archimandryta N., mający zostać biskupem zbawionego przez Boga miasta N.

MC: Biskup elekt staje na brzegu dywanu i trzykrotnie się kłania. Legat pyta:
L: Po cóż przyszedłeś i czego chcesz od naszej mierności?

BE: Łaski chirotonii biskupiej, czcigodny władyko.

L: Jak wierzysz?

MC: Biskup elekt odmawia Credo Nicejsko-Konstantynopolitańskie. Legat błogosławi go, mówiąc:
L: Łaska Boga Ojca i Pana naszego Jezusa Chrystusa, i Świętego Ducha niech będzie z tobą.

MC: Protodiakon i protoprezbiter prowadzą biskupa elekta na środek dywanu. Protodiakon mówi:
P: Przyprowadzany jest umiłowany przez Boga, wybrany i zatwierdzony kapłan/archimandryta N., mający zostać biskupem zbawionego przez Boga miasta N.

MC: Biskup elekt staje na środku dywanu i trzykrotnie się kłania. Legat pyta:
L: Czy chcesz dobrowolnie i świadomie przyjąć urząd biskupa?

BE: Chcę.

L: Czy chcesz swoim życiem świadczyć o Chrystusie, być ojcem wiernych, opiekunem wdów i sierot, pierwszym wśród równych Kościoła lokalnego, a przede wszystkim pokornym sługą?

BE: Chcę.

L: Czy chcesz bronić Kościół przed zepsuciem, czy to moralnym, czy doktrynalnym?

BE: Chcę.

MC: Legat błogosławi go, mówiąc:
L: Łaska Świętego Ducha niech będzie z tobą, oświecając i umacniając, i pouczając ciebie przez wszystkie dni twego życia.

MC: Protodiakon i protoprezbiter prowadzą biskupa elekta do końca dywanu. Protodiakon mówi:
P: Przyprowadzany jest umiłowany przez Boga, wybrany i zatwierdzony kapłan/archimandryta N., mający zostać biskupem zbawionego przez Boga miasta N.

MC: Biskup elekt staje na końcu dywanu i trzykrotnie się kłania. Legat pyta:
L: Czy chcesz wytrwać w posłuszeństwie Stolicy Świętej, to jest Patriarsze Rotrii, iść tam, gdzie on Cię pośle, wykonywać jego rozkazy i słuchać jego wskazań?

BE: Chcę.

L: Czy chcesz dobrowolnie wytrwać w świętej czystości, aż do końca swojego żywota?

BE: Chcę.

L: Czy chcesz zachować wszelkie prawo ustanowione przez Patriarchę i jego następców?

BE: Chcę z Bożą pomocą.

MC: Legat błogosławi go, mówiąc:
L: Łaska Świętego Ducha przez moją mierność podnosi ciebie, umiłowanego przez Boga kapłana/archimandrytę N., wybranego na biskupa zbawionego przez Boga miasta N.

MC: Biskup elekt kłania się trzykrotnie, a następnie protodiakon prowadzi go do legata, któremu wręcza spisane Wyznanie Wiary i całuje jego prawą dłoń. Legat błogosławi go, mówiąc:
L: Łaska Najświętszego Ducha niech będzie z tobą.

MC: Chór śpiewa życzenia wielu lat:
C: \(śpiewa polichronion)

MC: Dwaj biskupi wprowadzają biskupa do prezbiterium. Elekt klęka przed legatem, a biskupi stają po jego bokach i kładą na jego głowie otwarty święty Ewangeliarz zwrócony pismem w dół. Legat wraz z biskupami podtrzymuje Ewangeliarz, następnie mówi donośnie:
L: Z wyboru i decyzji Jego Świątobliwości N., Patriarchy Rotrii.
Boska łaska, zawsze chorych uzdrawiająca i cierpiących niedostatek uzupełniająca, przez nasze ręce okazuje umiłowanego przez Boga kapłana/archimandrytę N., biskupem zbawionego przez Boga miasta N., pomódlmy się przeto za niego, aby zstąpiła nań łaska Najświętszego Ducha.

MC: Wszyscy zebrani modlą się w ciszy za biskupa elekta. Legat trzykroć go błogosławi, mówiąc cicho:
L: W imię Ojca i Syna, i Świętego Ducha, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

MC: Biskupi odkładają Ewangeliarz na święty ołtarz i podnoszą nowego biskupa. Legat nakłada nań sakkos, mówiąc donośnie:
L: Αξιος!
P: Αξιος, Αξιος, Αξιος!
C: Αξιος, Αξιος, Αξιος!

MC: Legat nakłada nań omoforion, mówiąc donośnie:
L: Αξιος!
P: Αξιος, Αξιος, Αξιος!
C: Αξιος, Αξιος, Αξιος!

MC: Legat nakłada nań panagię, mówiąc donośnie:
L: Αξιος!
P: Αξιος, Αξιος, Αξιος!
C: Αξιος, Αξιος, Αξιος!

MC: Legat nakłada nań mitrę, mówiąc donośnie:
L: Αξιος!
P: Αξιος, Αξιος, Αξιος!
C: Αξιος, Αξιος, Αξιος!

MC: Legat wręcza biskupowi pastorał, wygłaszając pouczenie:
L: Przyjmij pastorał, abyś pasł powierzoną Tobie owczarnię Chrystusa i był dla słuchających pastorałem i umocnieniem, a nieposłusznych i niepodporządkowujących się skieruj ku poprawie, łagodności i posłuszeństwu, aby przebywali w obowiązku posłuszeństwa.

MC: Nowy biskup wymienia z konsekratorami pocałunek pokoju, a następnie wraz z nimi wstępuje na tron. Następuje Liturgia.

---

Obrzęd chirotonii biskupa (gdy dokonuje jej Patriarcha)

Pa - Patriarcha
P - Protodiakon
BE - Biskup Elekt
C - Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Do Soboru N. podąża uroczysta procesja. Poprzedzani licznie zgromadzonym niższym duchowieństwem dostojnie kroczą Biskup Elekt prowadzony przez protodiakona i protoprezbitera oraz sam Patriarcha wraz z dwoma biskupami. Biskup Elekt staje u wejścia do nawy, zaś reszta procesji zatrzymuje się dopiero przed ikonostasem i zwraca twarzą do wiernych. Protodiakon proklamuje nominację biskupią:
P: Czcigodny Ojcze (Archimandryto), Jego Świątobliwość N, Patriarcha Rotrii, błogosławi Waszą Świętość na biskupa zbawionego przez Boga miasta N. (Odczytuje nominację).

BE: Ponieważ Czcigodny Patriarcha zadecydował podnieść mnie do takiej posługi, dziękuję, przyjmuję i nic przeciw nie mówię.

MC: Chór śpiewa życzenia wielu lat:
C: \(śpiewa polichronion)

MC: Na środku świątyni służba liturgiczna rozwija przygotowany wcześniej dywan z herbem diecezji biskupa elekta. Następnie protodiakon i protoprezbiter prowadzą tam biskupa elekta. Protodiakon mówi:
P: Przyprowadzany jest umiłowany przez Boga, wybrany i zatwierdzony kapłan/archimandryta N., mający zostać biskupem zbawionego przez Boga miasta N.

MC: Biskup elekt staje na brzegu dywanu i trzykrotnie się kłania. Patriarcha pyta:
Pa: Po cóż przyszedłeś i czego chcesz od naszej niegodności?

BE: Łaski chirotonii biskupiej, Wasza Świątobliwość.

Pa: Jak wierzysz?

MC: Biskup elekt odmawia Credo Nicejsko-Konstantynopolitańskie. Patriarcha błogosławi go, mówiąc:
Pa: Łaska Boga Ojca i Pana naszego Jezusa Chrystusa, i Świętego Ducha niech będzie z tobą.

MC: Protodiakon i protoprezbiter prowadzą biskupa elekta na środek dywanu. Protodiakon mówi:
P: Przyprowadzany jest umiłowany przez Boga, wybrany i zatwierdzony kapłan/archimandryta N., mający zostać biskupem zbawionego przez Boga miasta N.

MC: Biskup elekt staje na środku dywanu i trzykrotnie się kłania. Patriarcha pyta:
Pa: Czy chcesz dobrowolnie i świadomie przyjąć urząd biskupa?

BE: Chcę.

Pa: Czy chcesz swoim życiem świadczyć o Chrystusie, być ojcem wiernych, opiekunem wdów i sierot, pierwszym wśród równych Kościoła lokalnego, a przede wszystkim pokornym sługą?

BE: Chcę.

Pa: Czy chcesz bronić Kościół przed zepsuciem, czy to moralnym, czy doktrynalnym?

BE: Chcę.

MC: Patriarcha błogosławi go, mówiąc:
Pa: Łaska Świętego Ducha niech będzie z tobą, oświecając i umacniając, i pouczając ciebie przez wszystkie dni twego życia.

MC: Protodiakon i protoprezbiter prowadzą biskupa elekta do końca dywanu. Protodiakon mówi:
P: Przyprowadzany jest umiłowany przez Boga, wybrany i zatwierdzony kapłan/archimandryta N., mający zostać biskupem zbawionego przez Boga miasta N.

MC: Biskup elekt staje na końcu dywanu i trzykrotnie się kłania. Patriarcha pyta:
Pa: Czy chcesz wytrwać w posłuszeństwie Stolicy Świętej, to jest nam i naszym następcom, iść tam, gdzie Cię poślemy, wykonywać nasze rozkazy i słuchać naszych wskazań?

BE: Chcę.

Pa: Czy chcesz dobrowolnie wytrwać w świętej czystości, aż do końca swojego żywota?

BE: Chcę.

Pa: Czy chcesz zachować wszelkie prawo ustanowione przez nas i naszych następców?

BE: Chcę z Bożą pomocą.

MC: Patriarcha błogosławi go, mówiąc:
Pa: Łaska Świętego Ducha przez moją niegodność podnosi ciebie, umiłowanego przez Boga kapłana/archimandrytę N., wybranego na biskupa zbawionego przez Boga miasta N.

MC: Biskup elekt kłania się trzykrotnie, a następnie protodiakon prowadzi go do Patriarchy, któremu wręcza spisane Wyznanie Wiary i całuje jego prawą dłoń i stopy. Patriarcha błogosławi go, mówiąc:
Pa: Łaska Najświętszego Ducha niech będzie z tobą.

MC: Chór śpiewa życzenia wielu lat:
C: \(śpiewa polichronion)

MC: Dwaj biskupi wprowadzają biskupa do prezbiterium. Elekt klęka przed patriarchą i całuje jego stopy, a biskupi stają po jego bokach i kładą na jego głowie otwarty święty Ewangeliarz zwrócony pismem w dół. Patriarcha wraz z biskupami podtrzymuje Ewangeliarz, następnie mówi donośnie:
Pa: Z naszego wyboru i decyzji.
Boska łaska, zawsze chorych uzdrawiająca i cierpiących niedostatek uzupełniająca, przez nasze ręce okazuje umiłowanego przez Boga kapłana/archimandrytę N., biskupem zbawionego przez Boga miasta N., pomódlmy się przeto za niego, aby zstąpiła nań łaska Najświętszego Ducha.

MC: Wszyscy zebrani modlą się w ciszy za biskupa elekta. Patriarcha trzykroć go błogosławi, mówiąc cicho:
Pa: W imię Ojca i Syna, i Świętego Ducha, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

MC: Biskupi odkładają Ewangeliarz na święty ołtarz i podnoszą nowego biskupa. Patriarcha nakłada na niego sakkos, mówiąc donośnie:
Pa: Αξιος!
P: Αξιος, Αξιος, Αξιος!
C: Αξιος, Αξιος, Αξιος!

MC: Patriarcha nakłada na niego omoforion, mówiąc donośnie:
Pa: Αξιος!
P: Αξιος, Αξιος, Αξιος!
C: Αξιος, Αξιος, Αξιος!

MC: Patriarcha nakłada na niego panagię, mówiąc donośnie:
Pa: Αξιος!
P: Αξιος, Αξιος, Αξιος!
C: Αξιος, Αξιος, Αξιος!

MC: Patriarcha nakłada na niego mitrę, mówiąc donośnie:
Pa: Αξιος!
P: Αξιος, Αξιος, Αξιος!
C: Αξιος, Αξιος, Αξιος!

MC: Patriarcha wręcza biskupowi pastorał, wygłaszając pouczenie:
Pa: Przyjmij pastorał, abyś pasł powierzoną Tobie owczarnię Chrystusa i był dla słuchających pastorałem i umocnieniem, a nieposłusznych i niepodporządkowujących się skieruj ku poprawie, łagodności i posłuszeństwu, aby przebywali w obowiązku posłuszeństwa.

MC: Nowy biskup całuje stopy Patriarchy, wymienia z konsekratorami pocałunek pokoju, a następnie wraz z nimi wstępuje na tron. Następuje Liturgia.

---

Podniesienie do godności arcybiskupa

Pa - Patriarcha
P - Protodiakon
AE - Arcybiskup Elekt
C - Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Do Soboru N. podąża uroczysta procesja. Poprzedzani licznie zgromadzonym niższym duchowieństwem dostojnie kroczą Arcybiskup Elekt prowadzony przez protodiakona i protoprezbitera oraz sam Patriarcha. Arcybiskup Elekt staje u wejścia do nawy, zaś reszta procesji zatrzymuje się dopiero przed ikonostasem i zwraca twarzą do wiernych. Protodiakon proklamuje nominację arcybiskupią:
P: Czcigodny Władyko, Jego Świątobliwość N, Patriarcha Rotrii, błogosławi Waszą Eminencję na arcybiskupa zbawionego przez Boga miasta N. (Odczytuje nominację).

AE: Ponieważ Czcigodny Patriarcha zadecydował podnieść mnie do takiej posługi, dziękuję, przyjmuję i nic przeciw nie mówię.

MC: Chór śpiewa życzenia wielu lat:
C: \(śpiewa polichronion)

MC: Na środku świątyni służba liturgiczna rozwija przygotowany wcześniej dywan z herbem diecezji arcybiskupa elekta. Następnie protodiakon i protoprezbiter prowadzą tam arcybiskupa elekta. Protodiakon mówi:
P: Przyprowadzany jest umiłowany przez Boga, wybrany i zatwierdzony władyka, mający zostać arcybiskupem zbawionego przez Boga miasta N.

MC: Arcybiskup elekt staje na środku dywanu i trzykrotnie się kłania. Patriarcha pyta:
Pa: Po cóż przyszedłeś i czego chcesz od naszej niegodności?

AE: Łaski wyniesienia do godności arcybiskupiej, Wasza Świątobliwość.

Pa: Pomnij przeto na dzień, w którym otrzymałeś chirotonię biskupią i odnów złożoną wówczas przysięgę.

AE: Ja, N, przysięgam tobie, Najjaśniejszy Panie posłuszeństwo oraz miłość, być zawsze w łączności z Tobą, Biskupem Rotrii oraz zawsze do tej łączności prowadzić wszystkich, których mi powierzasz.

MC: Patriarcha błogosławi go, mówiąc:
Pa: Łaska Świętego Ducha niech będzie z tobą, oświecając i umacniając, i pouczając ciebie przez wszystkie dni twego życia.

MC: Arcybiskup kłania się trzykrotnie, a następnie protodiakon prowadzi go do Patriarchy, któremu całuje prawą dłoń i stopy, a następnie pozostaje w głębokim pokłonie. Patriarcha błogosławi go, mówiąc:
Pa: Łaska Świętego Ducha niech będzie z tobą.

MC: Następnie Patriarcha podnosi nowego arcybiskupa i ukazuje ludowi, a chór śpiewa życzenia wielu lat:
C: \(śpiewa polichronion)

MC: Nowy arcybiskup całuje stopy Patriarchy i wymienia z nim pocałunek pokoju. Następuje Liturgia.

---

Inauguracja Soboru

P - Patriarcha
C - Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Do świątyni N. podąża uroczysta procesja, w której poprzedzany przez liczne duchowieństwo podąża odziany w szaty liturgiczne Patriarcha N. Kapłani wchodzą do prezbiterium, a dwaj diakoni wnoszą przygotowany uprzednio stół ze wszystkim, co jest niezbędne do poświęcenia i stawiają go z prawej strony. Jego Świątobliwość oddaje hipodiakonowi ferulę, wchodzi przez królewskie wrota, które zostają zamknięte. Patriarcha błogosławi obecnych w prezbiterium i kropi wodą święconą kolumny, na których zostanie umieszczona mensa ołtarza. Następnie wlewa do nich kipiący woskomastyks, którego piękna woń wypełnia świątynię. Potem odmawia modlitwę:
P: Panie Boże, Zbawicielu nasz, wszystko czyniąc i urządzając dla zbawienia rodzaju ludzkiego, przyjmij modlitwę na niegodnych Twoich sług, i umocnij nas w tej godzinie, abyśmy bez obawy osądzenia spełnili inaugurację tej bazyliki, zbudowanej ku oddawaniu Tobie chwały, w imię Twego (wezwanie, np. Zmartwychwstania; lub: Najświętszej Władczyni naszej Bogurodzicy – wezwanie, np. Zaśnięcia; lub: świętego N.) i ustawili w niej ołtarz. Albowiem przynależy Tobie wszelka chwała, cześć i pokłon, Ojcu i Synowi, i Świętemu Duchowi, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

C: Amen.

MC: Patriarcha kropi wodą święconą mensę ołtarza i umieszcza ją na kolumnach. Następnie poświęca cztery gwoździe i wraz z trzema kapłanami za pomocą kamieni przybija nimi mensę do kolumn. Trzykrotnie wylewa na ołtarz ciepłą wodę, za każdym razem wzywając imienia Trójcy Świętej. Potem trzykrotnie na ołtarz wylewa w kształt krzyża wodę różaną zmieszaną z czerwonym winem, którą kropi także antyminsy, a kapłani nasycają ołtarz, rozcierając wodę rękoma. Wreszcie patriarcha czyni świętym mirem trzy krzyże na ołtarzu, mówiąc:
P: Alleluja, Alleluja, Alleluja.

MC: Następnie świętym mirem czyni znak krzyża na kolumnach i na antyminsach. Chór śpiewa:
C: O, jak dobrze i jak pięknie, gdy bracia mieszkają w zgodzie. Jest to jak olejek na głowę, co spływa na brodę, brodę Aarona, co sięga brzegu jego szaty. Jest jak rosa Hermonu, która spływa na góry Syjonu, tam bowiem Pan zsyła błogosławieństwo i życie na wieki.

MC: Antyminsy zostają podniesione z ołtarza, który zostaje nakryty obrusami. Na nich patriarcha kładzie antymins, Ewangelię i krzyż i kropi wszystko wodą święconą. Protodiakon przynosi Jego Świątobliwości kadzielnicę, którą patriarcha okadza naprzód ołtarz, następnie żertwiennik i całe prezbiterium, wreszcie resztę świątyni. Przez cały ten czas poprzedza go protodiakon ze świecą, a w ślad Jego Świątobliwości idą dwaj kapłani: jeden kropi ściany wodą święconą, a drugi świętym mirem czyni znak krzyża nad tronem oraz nad wejściami do świątyni. Po zakończeniu procesji protodiakon w prezbiterium okadza patriarchę. Potem Jego Świątobliwość zdejmuje tiarę, staje przed ołtarzem i głośno się modli:
P: Panie niebios i ziemi, który święty Twój Kościół założyłeś w niewypowiedzianej mądrości i na obraz anielskiej posługi na niebiosach ustanowiłeś na ziemi kapłaństwo, Ty, wielce łaskawy Władyko, przyjmij teraz nasze modlitwy, nie dlatego, że jesteśmy godni prosić o wielkie dary, ale niech okaże wyższość Twojej łaskawości, nie przestałeś bowiem wielorako okazywać dobrodziejstwa rodzajowi ludzkiemu. Dałeś nam fundament dobrodziejstw w przyjściu w ciele Jednorodzonego Twego Syna, który pojawił się na ziemi i zajaśniał będącym w ciemności Światłością zbawienia, złożył siebie za nas w ofierze, stał się oczyszczeniem dla całego świata, uczynił nas wspólnikami swego zmartwychwstania, i wstąpił na niebiosa, przyoblekł swoich uczniów i apostołów, jak obiecał, mocą z wysoka, którą jest Duch Święty, godny pokłonu i wszechmocny, który ma początek w Tobie, Bogu i Ojcu, aby byli silni w dziele i słowie, i przekazali chrzest usynowienia. Zbudowano świątynie, umocniono ołtarze, ustanowiono zasady i prawa kapłaństwa, które my grzeszni przestrzegając jako tradycji, przypadamy do Ciebie, wiecznego Boga, i modlimy się do Ciebie, łaskawy: Tę świątynię, zbudowaną ku oddawaniu Tobie chwały, napełnij Twoją Boską sławą i w niej podźwignięty święty ołtarz okaż świętym, abyśmy stojąc przed nim jak przed budzącym bojaźń ołtarzem Twego królestwa, aby bez obawy osądzenia służyć Tobie, zanosząc modlitwy za nas i za cały lud, i składać bezkrwawą ofiarę Twojej łaskawości za odpuszczenie grzechów, ku kierowaniu życiem, ku poprawie swego życia, ku spełnieniu wszelkiej sprawiedliwości. Albowiem błogosławione jest najświętsze imię, Ojca i Syna, i Świętego Ducha, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

C: Amen.

MC: Protodiakon przynosi patriarsze świecznik z niezapaloną świecą. Jego Świątobliwość zapala ją i stawia obok ołtarza. Także wszyscy kapłani i wierni zapalają swoje świece i niosą je zapalone w procesji. Następnie procesja przy śpiewie chóru wyrusza do kościoła N., skąd zostaną przyniesione relikwie św. N.. Po dojściu do świątyni patriarcha podaje hipodiakonowi ferulę, wchodzi wraz z dwoma kapłanami do prezbiterium, kłania się relikwiom i błogosławi obecnych w prezbiterium. Potem zdejmuje tiarę, cicho się modli i okadza trzykroć relikwie. W końcu podnosi przykryty welonem diskos z relikwiami i stawia na swojej głowie, przytrzymując je obiema rękami. Przy śpiewie chóru procesja powraca do soboru N. Przed jego bramą patriarcha zdejmuje ze swej głowy diskos z relikwiami i stawia na przygotowanym stole, kłania się trzykrotnie świętym relikwiom i zakłada tiarę, po czym błogosławi zgromadzonych. Okadza diskos z relikwiami, Ewangelię, krzyż, ikony i kapłanów, a potem oddaje kadzielnicę protodiakonowi, który okadza jego samego. Następnie staje przed zamkniętymi drzwiami soboru i śpiewa:
P: Podnieście, książęta, wasze bramy, podnieście się bramy odwieczne, i wejdzie Król Chwały.

MC: Chór odpowiada z wnętrza świątyni:
C: Któż jest tym Królem Chwały?

MC: Powtarzane jest to trzy razy. Następnie patriarcha zdejmuje tiarę, bierze relikwie i błogosławi nimi drzwi świątyni, śpiewając:
P: Pan Mocy, On jest Królem Chwały.

MC: Procesja wchodzi do świątyni wraz z patriarchą niosącym na swej głowie relikwie. Jego Świątobliwość wchodzi do prezbiterium, stawia relikwie na ołtarzu i kłania się nim. Zakłada następnie tiarę i okadza relikwie. Potem namaszcza je świętym mirem, wkłada do przygotowanej skrzynki, zalewa woskomastyksem i zamyka, a hipodiakon umieszcza skrzynkę w środkowej kolumnie pod ołtarzem. Patriarcha umieszcza też relikwie w antyminsach i odmawia modlitwę:
P: Panie Boże nasz, który dałeś męczennikom dla Ciebie cierpiącym tę chwałę, żeby po całej ziemi jaśniały ich relikwie w świętych Twoich świątyniach i przynosiły owoce uzdrowień, sam, Władco, Dawco wszelkich dóbr, dla modlitw świętych, których relikwie zechciałeś żeby były złożone w tym czcigodnym Twoim ołtarzu, pozwól nam bez obawy osądzenia przynosić na nim Tobie bezkrwawą ofiarę, daj nam wszystko potrzebne do zbawienia, odpłać tym, którzy wycierpieli dla Twego imienia, aby cuda czynili przez te relikwie dla naszego zbawienia. Albowiem Twoje jest królestwo i moc, i chwała, Ojca i Syna, i Świętego Ducha, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

C: Amen.

MC: Następnie wszyscy klękają, a patriarcha głośno modli się o przyjęcie i uświęcenie świątyni. Po skończonej modlitwie wstają, a Jego Świątobliwość wraz z duchowieństwem staje przed ikonostasem, kropi wodą święconą i błogosławi krzyżem w cztery strony świata. Wreszcie wszyscy wierni całują krzyż, a chór śpiewa w tym czasie życzenia wielu lat:
C: (Śpiewa życzenia wielu lat)

---

Ceremonia zaręczyn i ślubu

K - Kapłan
D - Diakon
N - Narzeczeni
C - Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Po uroczystej Liturgii oblubieńcy N. i N. stają u drzwi z przedsionka do świątyni, mężczyzna po prawej, a kobieta po lewej stronie. Zaś na ołtarzu leżą dwie obrączki: srebrna po prawej, a złota po lewej stronie. Kapłan trzykroć błogosławi oblubieńców, wręcza im zapalone świece i wprowadziwszy do świątyni okadza ich w kształcie krzyża. Diakon mówi:
D: Pobłogosław, władyko.

K: Błogosławiony Bóg nasz, w każdym czasie, teraz, zawsze i na wieki wieków.

C: Amen.

K: Pokój wszystkim.

D: Skłońcie wasze głowy przed Panem.

C: Przed Tobą, Panie.

MC: Kapłan bierze obrączki i podaje najpierw złotą mężczyźnie, a potem srebrną kobiecie, a następnie mówi do mężczyzny:
K: Zaręczany jest sługa Boży N. ze służebnicą Bożą N., w imię Ojca i Syna, i Świętego Ducha. Amen.

MC: Następnie mówi do kobiety:
K: Zaręczana jest służebnica Boża N. ze sługą Bożym N., w imię Ojca i Syna, i Świętego Ducha. Amen.

MC: Kapłan mówi to trzykroć, czyniąc obrączką znak krzyża nad ich głowami, a następnie nakłada je na ich prawice. Świadek zamienia zaręczonym obrączki. Następnie narzeczeni wychodzą z cerkwi i obchodzą ją w procesji, poprzedzani przez kapłana z kadzielnicą. Potem wchodzą ponownie do świątyni z zapalonymi świecami w rękach. Zatrzymują się przed ikonostasem. Kapłan pyta oblubieńca:
K: N., czy masz dobrą i nieprzymuszoną wolę oraz mocne postanowienie pojąć sobie za żonę tę oto N., którą tu przy sobie widzisz?

N: Mam, czcigodny ojcze.

K: Czy nie obiecałeś małżeństwa innej kobiecie?

N: Nie obiecałem, czcigodny ojcze.

MC: Kapłan pyta oblubienicę:
K: N., czy masz dobrą i nieprzymuszoną wolę oraz mocne postanowienie pojąć sobie za męża tego oto N., którego tu przy sobie widzisz?

N: Mam, czcigodny ojcze.

K: Czy nie obiecałaś małżeństwa innemu mężczyźnie?

N: Nie obiecałam, czcigodny ojcze.

D: Pobłogosław, władyko.

K: Błogosławiony Bóg nasz, w każdym czasie, teraz, zawsze i na wieki wieków.

C: Amen.

MC: Kapłan bierze koronę i nakłada oblubieńcowi, mówiąc:
K: Koronowany jest sługa Boży N. dla służebnicy Bożej N., w imię Ojca i Syna, i Świętego Ducha. Amen.

MC: Kapłan bierze koronę i nakłada oblubienicy, mówiąc:
K: Koronowana jest służebnica Boża N. dla sługi Bożego N., w imię Ojca i Syna, i Świętego Ducha. Amen.

MC: Kapłan błogosławi wspólny kielich z winem i daje trzykrotnie pić najpierw oblubieńcowi, potem oblubienicy. Następnie oprowadza ich trzykrotnie w formie kręgu. Potem zdejmuje koronę z głowy oblubieńca, mówiąc:
K: Bądź wywyższony, oblubieńcze, jak Abraham, błogosławiony jak Izaak i płodny jak Jakub, chodząc w pokoju i wypełniając w sprawiedliwości przykazania Pana.

MC: Następnie zdejmuje koronę z głowy oblubienicy, mówiąc:
K: I ty, oblubienico, bądź wywyższona jak Sara, radosna jak Rebeka i płodna jak Rachela, radując się ze swego męża i zachowując granice prawa, tak bowiem zechciał Bóg.

MC: Rodzice wychodzą na środek świątyni i pozdrawiają nowożeńców. Oblubieniec delikatnie całuje oblubienicę. Oblubieńcy wychodzą z cerkwi przy śpiewie chóru:
C: \(Dowolny, stosowny utwór)

---

Obrzęd pogrzebu

K - Kapłan
C - Chór
MC - Mistrz Ceremonii

MC: Przy łożu zmarłego/zmarłej N. gromadzą się opłakujący go krewni i przyjaciele. Obecny jest też odziany w epitrachelion i felonion ksiądz N. Okadza ciało zmarłego/zmarłej i mówi:
K: Błogosławiony Bóg nasz w każdym czasie, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

C: Amen.

MC: Następnie wszyscy z wielką bojaźnią śpiewają Trisagion i procesyjnie przechodzą do cerkwi. Poprzedzani przez kapłana z kadzielnicą powoli kroczą czterej najbliżsi męscy krewni zmarłego/zmarłej, niosąc na ramionach trumnę z jego ciałem. Doszedłwszy do świątyni, stawiają w środku nawy trumnę. Chór śpiewa przepisane psalmy, tropariony i inne śpiewy, które zanoszą przed tron Boży modlitwę o zbawienie duszy N. Wreszcie odśpiewuje isomelos Jana Mnicha:
C: Jakaż radość życiowa trwa bez trosk, jakaż chwała ziemska jest nienaruszalna? Wszystko zaprawdę jest bezsilną marnością, wszystko zachwycającym snem, jednym mgnieniem, a i to śmierć zabierze. Ale w światłości oblicza Twego, Chryste, i w rozkoszy Twego piękna daj odpoczynek temu, któregoś zabrał jako Przyjaciel człowieka.

MC: Obecni żegnają się ze zmarłym i całują go, a chór śpiewa:
C: Przyjdźcie bracia, ostatni raz ucałujmy zmarłego, dzięki składając Bogu: oto zmarły nasz brat odchodzi od swojej rodziny i idzie do grobu, obca jest już mu troska o rzeczy doczesne i kłopoty o bardzo cierpiące ciało. Gdzież teraz są krewni i przyjaciele, oto rozłączamy się, wiec pomódlmy się do Pana, żeby dał mu odpoczynek. Jakież jest nasze życie? Kwiat i mgła, i rosa poranna zaprawdę. Przyjdźcie więc, zobaczmy wyraźnie w grobach, gdzie piękno cielesne, gdzie młodość, gdzie są oczy i wzrok cielesny? Wszystko zwiędło jak trawa, wszystko się skończyło. Przyjdźcie, ze łzami przypadnijmy do Chrystusa. Widząc mnie leżącego bez głosu i bez oddechu, zapłaczcie nade mną, bracia i przyjaciele, krewni i znajomi, wczoraj bowiem rozmawiałem z wami i nagle przyszła na mnie straszna godzina śmierci, ale przyjdźcie wszyscy, którzyście mnie lubili i całujcie mnie ostatnim pocałunkiem, nie będę już bowiem z wami chodził, ani też rozmawiał, odchodzę do Sędziego, gdzie nie ma znaczenia osoba, gdyż sługa i władca stoją razem, król i rycerz, bogaty i ubogi w równej godności. Każdy bowiem swoimi czynami albo się wysławi, albo zawstydzi. Proszę wszystkich i błagam, nieustannie módlcie się za mnie do Chrystusa Boga, abym nie został zrzucony za moje grzechy na miejsce męki, ale abym został zaliczony tam, gdzie Światłość życia.

MC: Kapłan przemawia tymi słowy do żałobników:
K: Śmierć w warunkach świata wirtualnego jest ostatecznym i nieodwracalnym opuszczeniem kreowanej postaci i przeniesienie się z powrotem w świat realny. Dzień śmierci jest dopełnieniem dnia narodzin. Oddajmy więc hołd naszemu zmarłemu Bratu (Siostrze).

MC: Wszyscy zebrani modlą się przez pewien czas w ciszy. Następnie procesja udaje się na cmentarz, gdzie zatrzymuje się przy przygotowanym grobie.
K: Teraz złożymy ciało naszego zmarłego Brata (Siostry) w grobie.

MC: Trumna zostaje spuszczona do grobu, który zostaje zasypany. Zaproszeni udają się na stypę.

---