Cesarstwo Bizantyjskie

Kościół Grobu Świętego , znany również jako Kościół Zmartwychwstania Pańskiego
Według tradycji sięgającej IV wieku znajdują się na nim dwa miejsca uważane w chrześcijaństwie za święte : miejsce ukrzyżowania Jezusa w miejscu zwanym Kalwarią lub Golgotą oraz pusty grób Jezusa , w którym został pochowany i zmartwychwstał .W dawnych czasach miejsce to służyło jako cmentarzysko Żydów, na którym w czasach cesarza Hadriana zbudowano pogańską świątynię. Aby wyrównać grunt pod budowę cesarz nakazał zasypanie jamy zawierającej Grób.
Kościół i rotunda, zbudowane za Konstantyna w IV wieku. Konstantyn około 326 roku nakazał zastąpić świątynię Jowisza/Wenus kościołem. Po zburzeniu świątyni i usunięciu jej ruin, ponowie odkopano jaskinię. Na miejscu grobowca, który Makariusz zidentyfikował jako Jezus, zbudowano kapliczkę, otaczając skalne ściany grobowca. Kościół Grobu Świętego, zaprojektowany przez architekta Zenobiusza, został zbudowany jako oddzielne konstrukcje nad dwoma świętymi miejscami: rotunda zwana Anastasis („Zmartwychwstanie”) nad miejscem gdzie znajdował się Grób oraz wielka bazylika (znana również jako Martyrium ),tradycyjnym miejscem Kalwarii w jednym rogu dziedzińca. Bazylika została konsekrowana 13 września 335 r. Konstantyńskie sanktuarium w Jerozolimie zostało zniszczone przez pożar w maju 614 r podczas najazdu Sasanidów. Kościół został odbudowany przez Herakliusza który szesnaście lat później odbił Święte Miasto.
Pod panowaniem muzułmańskim początkowo Bazylika cieszyła się ochroną, ale w miarę upływu czasu na skutek trzęsień ziemii a także represji wobec stawiających opór okupantowi chrześcijan a w końcu rozkazu "Szalonego Fatymidy" Al-Hakima bi-Amr Allaha który nakazał jej zburzenie. Ostały się tylko ruiny Cesarzowi Rzymian Konstantynowi Monomachowi udało się wynegocjować pozwolenie na rekonstrukcję Świątyni. Nowy gmach ukończono w oku 1048. Budynek ucierpiał gdy Ziemię Świętą odebrali Fatymidom Turcy Seldżuccy, Tereny te zostały odbite przez siły prowadzone przez Cesarza Jana I. Od tego czasu Bazylia pozostaje pod opieką Maurycego Orańskiego koronowanego na króla Jerozolimy który główną opiekę powierzył zakonowi benedyktynów. Inne wyznania chrześcjańskie mają swobodny dpstęp do modlitwy i liturgii w murach Bazyliki. lub w jej najbliższym otoczeniu